Imaam Ahmed bin Hanbal:
“[Tot de fundamenten van de Soennah bij ons behoort:] Het verlaten van het disputeren en het zitten met de mensen van begeerten en het verlaten van het redetwisten, discussiëren en disputeren over de religie.”
Shaykh al-‘allaamah Rabie’ ibn Haadie al-Madkhalie:
Tot de fundamenten van de Soennah behoort: “Het verlaten van het disputeren, het verlaten van het zitten met de mensen van begeerten.” Betekenend: discussieer niet veel. Zo ook, discussieer niet behalve in een situatie waarin jij ziet dat er een profijt in zit voor degene met wie jij discussieert, een persoon waarvan jij bevestigd hebt dat hij de waarheid wenst. Zoals Allaah zegt:
﴾وَجَادِلْهُم بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ﴿
{…en discussieer met hen op de beste wijze.}
[an-Nahl (16): 125]
Wat betreft degene die jouw ongelijk wil aantonen, wil strijden of jou wil verslaan, discussieer niet met hem. Dit is een afkeurenswaardige discussie in de religie. Dit behoort tot het disputeren in de religie. Een dispuut die afkeurenswaardig is.
Discussieer of redetwist niet, moge Allaah jullie zegenen. De wijze persoon zet dingen op hun juiste plek. Daarom, als een persoon er behoefte aan heeft dat zijn misvatting weggenomen wordt, dien jij [de zaken] voor hem te verduidelijken met weerleggingen en zijn valsheden weg te nemen, maar met wijsheid en de beste manier van vermaning en heb niet als doel om hem te verslaan. [Discussieer] echter met het doel om de waarheid te verduidelijken en om deze persoon die leiding zoekt de weg te wijzen.
En “het zitten”, dit wil zeggen: het niet zitten “met de mensen van begeerten” dit is omdat, in de meeste gevallen, het zitten met de mensen van dwaling, dwaling veroorzaakt. Veel mensen worden misleid door hun eigen kennis en intelligentie. Zij mengen zich en gaan om met de mensen van innovatie. Als gevolg hiervan laat Allaah hen aan henzelf over en dan vallen zij in dwaling. Dit scenario is reëel en duidelijk. Imaam ibn Battah wees hierop toen hij zei:
“We kenden mensen die de mensen van innovatie vervloekten en kleineerden, maar zij gingen toen met hen zitten en met hen om, waardoor zij zoals hen werden.”
Deze situatie is een realiteit in elke tijd en plaats. Sommige grote individuen werden door zichzelf misleid, waardoor zij jammer genoeg in innovaties vielen. Wij willen hun namen niet noemen, maar zij zijn welbekend onder de studenten van kennis.
Vanonder de bewijzen om dit principe, “het niet zitten met de mensen van begeerten”, te vestigen is de uitspraak van Allaah:
﴾وَإِذَا رَأَيْتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيۤ آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِى حَدِيثٍ غَيْرِه﴿
{En als jij degenen ziet die valse gesprekken voeren over Onze verzen,
blijf weg van hen totdat zij van onderwerp veranderen….}
[al-An‘aam (6): 68]
Zit niet met hen omdat deze mensen valse gesprekken voeren over het Boek van Allaah en zij spreken over Allaah zonder kennis. Innovatie is gebaseerd op zowel valse gesprekken over Allaah, Zijn religie en Zijn Boek, alsook het toeschrijven van deze valsheid aan het Boek van Allaah en de Soennah van de Boodschapper van Allaah – sallallaahoe ‘alayhi wa sallam -. Daarom is het verplicht om deze mensen te verlaten.
Zoals we hebben gelezen, de Boodschapper – sallallaahoe ‘alayhi wa sallam – zei:
فَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ، فَأُولَئِكَ الَّذِينَ سَمَّى اللَّهُ، فَاحْذَرُوهُمْ
“Als jullie degenen zien die het onduidelijke ervan volgen, zij zijn dan degenen
die Allaah genoemd heeft dus pas op voor hen.”
[Sahieh al-Boekhaarie, #4547]
Zo zei de Profeet – sallallaahoe ‘alayhi wa sallam – ook:
سَيَكُونُ فِي آخِرِ أُمَّتِي أُنَاسٌ يُحَدِّثُونَكُمْ مَا لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ وَلاَ آبَاؤُكُمْ فَإِيَّاكُمْ وَإِيَّاهُمْ
“Er zullen personen in mijn gemeenschap zijn, zij zullen naar jullie komen met
zaken die noch jullie noch jullie voorvaderen kenden, pas dus op voor hen.”
[Sahieh Moeslim, #6]
Dit behoort ook tot de profetische overleveringen die waarschuwen voor het zitten met de mensen van innovatie. Er bestaan mensen die onwetend en misleid zijn. Wat betreft jij, jij bezit kennis en bewijs. Er is geen probleem als jij hen uitnodigt naar de waarheid en verduidelijkt wat juist is maar om met hen te zitten, liefde en vriendschap voor hen te ontwikkelen en gedrag dat hierop lijkt, dit is een fout die leidt naar dwaling. En het is verplicht voor de verstandige om dit te vermijden.
Sommige van de metgezellen, zoals ibn ‘Abbaas, waarschuwden hiervoor. Zo ook sommige van de grote geleerden van de generatie die de metgezellen opvolgden zoals Ayyoeb as-Sikhtiyaanie en Ibn Sirien. Er waren zelfs onder hen die niet wilden luisteren naar een persoon van innovatie zelfs als hij voorstelde om een overlevering of vers voor te dragen. Hij zei: “Nee!” Men zei dan: “Waarom niet?” Hij zei dan:
“Mijn hart is niet in mijn handen, ik vrees dat hij een soort fitnah in mijn hart zal vestigen en ik er niet toe in staat zal zijn om het te verwijderen.”
Er is niets gelijk aan het veilig zijn voor fitnah. Niemand mag zichzelf in een situatie brengen waarin hij getest en beproefd wordt, en zeker degene die weet dat hij zwak is.
Bron: Sharh Oesoel as-Soennah van imaam Ahmed ibn Hanbal (p. 7-8)