• Shaykh Mohammed ibn Saalih al-‘Oethaymien رحمه الله
Vraag 393:
Sommige mensen roepen op om enkel Mekka als plaats van maanwaarneming te nemen, hiermee zijn zij gespitst in het verenigen van de moslimgemeenschap met betrekking tot het begin van de gezegende maand ramadan en andere datums. Wat is uw mening hierop?
Antwoord:
Dit is astronomisch gezien onwaarschijnlijk. Dat is omdat de plaatsen van maanwaarnemingen – zoals shaykh al-Islaam ibn Taymiyyah [رحمه الله] heeft gezegd[1] – verschillend zijn zoals de mensen die hier kennis van hebben unaniem over eens zijn. Dus als deze verschillend zijn, dan impliceren de islamitische en theoretische bewijzen dat elk plek zijn eigen oordeel heeft.
Wat betreft het islamitische bewijs heeft Allaah de Verhevene gezegd:
فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ
”…dus wie de [nieuwe maan op de eerste nacht van de] maand aanschouwt, die moet de maand vasten…”
[Soerah al-Baqarah 2: 185]
Dus als het is voorbestemd dat een groep mensen in een uithoek op aarde de maand – oftewel, de nieuwe maan[2] – niet zien en de mensen van Mekka de nieuwe maan wel zien. Hoe kan de toespraak in dit vers dan gericht zijn aan degenen die de maand niet hebben gezien?
En de Profeet ﷺ heeft gezegd:
صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ، وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ
”Begin met vasten wanneer jullie de nieuwe maan [van ramadan] zien, en stop met vasten wanneer jullie de nieuwe maan [van shawwaal] zien…” Overeengekomen [3]
Dus als bijvoorbeeld de mensen van Mekka de nieuwe maan hebben gezien hoe kunnen wij de mensen van Pakistan en het oosten erachter verplichten om te vasten. Terwijl wij weten dat de nieuwe maan niet is verschenen in hun horizon. En de Profeet ﷺ heeft dit [het beginnen met vasten] verbonden aan het zien [van de nieuwe maan].
Wat betreft het theoretische bewijs dan is dat de correcte analogie die niet tegengegaan kan worden. Wij weten namelijk dat al-Fajr (de dageraad) eerst in het oostelijke gedeelte opkomt voordat deze opkomt in het westelijk gedeelte. Dus wanneer al-Fajr is opgekomen in het oostelijke gedeelte moeten wij dan beginnen met vasten terwijl wij ons nog in de nacht bevinden? Het antwoord is: Nee. En wanneer de zon is ondergegaan in het oostelijke gedeelte, terwijl wij ons nog in de dag bevinden is het dan voor ons toegestaan om het vasten te verbreken? Het antwoord is: Nee. Dus, de nieuwe maan is volkomen gelijk aan de zon. De tijd van de maan is op maandelijkse basis, en de tijd van de zon is op dagelijkse basis. En Degene Die heeft gezegd:
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
”Het is voor jullie toegestaan om in de nachten van het vasten (geslacht)gemeenschap te hebben met jullie vrouwen. Zij zijn (als) kleding [gerust] voor jullie en jullie zijn (als) kleding [gerust] voor hen. Allaah wist dat jullie jezelf bedrogen, waarop Hij jullie berouw aanvaardde en jullie vergaf. Dus heb vanaf nu (geslacht)gemeenschap met hen. En streeft naar wat Allaah voor jullie heeft voorgeschreven (aan nakomelingen). En eet en drink totdat de witte draad (de dageraad) en de zwarte draad (de nacht) voor jullie te onderscheiden zijn. Volmaak vervolgens het vasten tot zonsondergang. En heb geen (geslacht)gemeenschap met hen, terwijl jullie itikaaf (jezelf afzonderen) in de moskeeën (voor aanbiddingen) verrichten. Dat zijn de grenzen van Allaah, nader deze niet. Zo maakt Allaah Zijn Tekenen duidelijk voor de mensen, opdat zij godsvrees verkrijgen.”
[Soerah al-Baqarah 2:187]
Dat is Degene Die heeft gezegd:
فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ
”…dus wie de [nieuwe maan op de eerste nacht van de] maand aanschouwt, die moet de maand vasten…”
[Soerah al-Baqarah 2: 185]
Dus zowel het islamitische als het theoretische bewijs impliceren dat wij elke plek zijn specifieke oordeel geven m.b.t. het vasten en het verbreken van het vasten. En dit is verbonden aan het waarneembare teken dat Allaah de Verhevene heeft verduidelijkt in Zijn boek en Zijn Profeet ﷺ heeft verduidelijkt in zijn Soennah. Oftewel het zien van de maan, en het zien van de zon of de dageraad.
Bron: Fataawa Arkaan al-Islaam; vraag 393
[1] Fataawaa al-Kobraa (357/5).
[2] In deze context is maand en nieuwe maan hetzelfde.
[3] Hadith komt voor in Sahieh al-Boekhaarie (1909) & Moslim (1081).